latin Export to TEI

cold (disease), common cold, runny nose

  1. gravēdō-inis f.
    • quasi gravedo profluat.
      PLAUT. As. 796.
    • Gravedo tua mihi molesta est. Quaeso adhibe quam soles diligentiam.
      CIC. Att., 16, 11, 3
    • Gravedini, quaeso, omni ratione subveni
      CIC. Att., 16, 14, 4, ('Take care of that cold')
    • Quae res maxime gravedines destillationesque concitat.
      CELS., 1, 2, 3, of sudden changes of temperature
    • Vitari etiam gravedines destillationesque possunt, si quam minime qui his oportunus est loca aquasque mutet, si caput in sole protegit, ne incendatur, neu subito ex repentino nubilo frigus id moveat.
      CELS., 1, 5, 2
    • Gravedo … nares claudit, vocem obtundit, tussim siccam movet
      CELS., 4, 5, 2
    • Gravedinem invenio finiri, si quis nares mulinas osculetur.
      PLIN., 30, 31, suggesting a strange cure for the common cold
    • ad destillationes perfrictionesque et gravedines.
      MARC. EMP., De Med. 5, 4 (p. 47), c. 5th c.; introducing a pharmaceutical formula
  2. dēstillātiō-ōnis, f.
    • Vitari etiam gravedines destillationesque possunt, si quam minime qui his oportunus est loca aquasque mutet, si caput in sole protegit, ne incendatur, neu subito ex repentino nubilo frigus id moveat.
      CELS., 1, 5, 2, see citationes under *gravedo*
    • Panis hic ipse, quo vivitur, innumeras paene continet medicamentas … Vocis studiosis et contra destillationes siccum esse primo cibo utilissimum est.
      PLIN., 22, 138-39
    • Ad catarrum sive destillationem humoris ex capite.
      MARC. EMPIR., De Med. 5, 8 (p48), c. 5th c.; introducing a pharmaceutical formula
    • Usque ad tempora Socratis, destillationum (quas Graeci κατάρρους dicunt) nomen, quo nihil hodie frequentius, ignoratum tradit Plato.
      MERCURIALE, De arte gymn 1
  3. nārium destillātiō-ōnis, f.
    • Destillationem narium discutit tusum in linteolo, olefactum.
      PLIN., 20, 183
  4. capitis pītuīta-ae, f.
    • Huius radix commanducata purgat capitis pituitas.
      PLIN., 25, 141, said of a medicinal plant
  5. ōris pītuīta-ae, f.
    • His nucleis ad purgationem uti non censuerim propter ancipitem strangulationem, neque ad pituitam oris siccandam, quia fauces laedunt.
      PLIN., 23, 17, of a wild berry
  6. nāsī pītuīta-ae, f.
    • Si in nares destillavit, tenuis per has pituita profluit
      CELS., 4, 5, 1, see additional *notes*
  7. catarrhus-ī, m.
    • Similia pleuriticae passioni dicuntur dolor lateris … item ad nares catarrhus, quem vocant coryzan, et anhleatio,
      CAEL. AUR., 2, 17, 101, see *gravedo*
    • Similia pleuriticae passioni dicuntur dolor lateris … item ad nares catarrhus, quem vocant coryzan, et anhleatio,
      MERCURIALE, 1, a. 1569; written in Greek characters; see *destillatio* for citation
    • vitellus … cum oleo et syrupo mixtus in catarrho et faucium raucedine lenimen.
      TRAPPEN, 152, a. 1843
    • in omnibus catarrhosis affectibus.
      TRAPPEN, 116, a. 1843
  8. corȳza-ae, f.
    • Similia pleuriticae passioni dicuntur dolor lateris … item ad nares catarrhus, quem vocant coryzan, et anhleatio,
      CELS., 4 , 5, 2, written in Greek characters; see additional *notes*
    • Similia pleuriticae passioni dicuntur dolor lateris … item ad nares catarrhus, quem vocant coryzan, et anhleatio,
      CAEL. AUR., 2, 17, 101, see *gravedo* for citation
    • STUMPF, 27, a. 1752
  9. capitis rheuma-atis, n.
    • Ad capitis reumata et purgationem et ad pituitae et phlegmatis deductionem et restrictionem catarri [chapter heading]. Ad reuma quod de capite descendit, medicamentum facies tale.
      MARC. EMP., 5, 1 (p46), c. 5th c.
    • ad reumata capitis.
      MARC. EMP., 5, 2 (p47), c. 5th c.; introducing a pharmaceutical formula
  10. dēfluxiō catarrhālisphrase
    • Quod autem sequitur, ‘casia,’ est ipsa quae ab aliis  συρíιγξ , id est, id est, fistula nuncupatur, vocalis in laudes Dei, et omnes pituitas et rheumata voluptatum suo calore excoquens.
      HIER., Ep. 65, 14 (PL 22, 632), in an allegorical interpretation of Psalm 44
    • Bonum est continentia, malum est luxuria. Inter utrumque indifferens – ambulare, digerere alvi stercora, capitis naribus purgamenta proiicere, sputis rheumata iacere.
      HIER., Ep. 112, 16 (PL 22, 926), in an allegorical interpretation of Psalm 44
    • STUMPF, 42, a. 1752
  11. perfrictiō-ōnis, f.
    • Tuso in perfrictione fricari ante balinea convenit et ante accessionum horrorem.
      PLIN., 20, 156, of a medinical plant
    • De pituiâ perfrictio nascitur, quae facit dolorem intestinorum, torsiones etiam inflationemque, quae corpus extenuat.
      MARC. EMP., De Med. ☺(p10), c. 5th c.
    • ad destillationes perfrictionesque et gravedines.
      MARC. EMP., De Med. 5, 4 (p. 47), c. 5th c.; introducing a pharmaceutical formula
    • ALBERT, Imag.

Notes

Pituita and rheuma, properly, are terms for mucus or phlegm; rheuma can be used generally of watery secretions or discharges from the body: destillatio and catarrhus, for its dripping or running; and gravedo for the heavy feeling of being stopped up. Note that of these only gravedo is found in antiquity out of a technical or scientific context. The few passages suggest that the ancients in speaking of perfrictio had in mind something more severe than an ordinary cold.

Celsius (4, 5, 1-2), in his discussion of colds and runny noses, distinguishes destillatio (“in nares,” “in fauces,” and “in pulmonem”) and gravedo:

Destillat autem de capite interdum in nares, quod leve est; interdum in fauces, quod peius est; interdum etiam in pulmonem, quod pessimum est. Si in nares destillavit, tenuis per has pituita profluit; caput leviter dolet, gravitas eius sentitur, frequentia sternumenta sunt; si in fauces, has exasperat, tussiculam movet; si in pulmonem, praeter sternumenta et tussim est etiam capitis gravitas, lassitudo, sitis, aestus, biliosa urina. Aliud autem quamvis non multum distans malum gravedo est. Haec nares claudit, vocem obtundit, tussim siccam movet; sub eâdem salsa est saliva, sonant aures, venae moventur in capite, turbida urina est. Haec omnia κόρυζας Hippocrates nominat; nunc video apud Graecos in gravedine hoc nomen servari, destillationem κατασταγμόν appellari.

Themes



About the Neo-Latin Lexicon

Some very helpful text here...

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.